του Βασίλη Κατσικονούρη
σε σκηνοθεσία Ερμίνας Κυριαζή & Μάνου Καρατζογιάννη
Να μπορούσε να ξαναγίνει
Δεν μπορεί να ξαναγίνει.
Τίποτα δεν ξαναγίνεται ρε Λευτέρη
Το έργο – σταθμός του νεοελληνικού θεάτρου, που υπολογίζεται ότι έχουν δει σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό παραπάνω από 500.000 θεατές, επανέρχεται στη σκηνή του Θεάτρου Σταθμός – είκοσι χρόνια από τη συγγραφή του και δέκα μετά το τελευταίο του ανέβασμα στη σκηνή.
Το γάλα στα ρωσικά λέγεται «μαλακό». Έτσι, περίεργα, μια άλλη ελληνική λέξη, σπαρμένη μέσα σε μια άλλη γλώσσα, δίνει εκεί, στο ξένο χωράφι, πολύ πιο άμεσα και ανάλαφρα την αίσθηση του πράγματος, απ’ ότι η αντίστοιχη που το ονοματίζει στα ελληνικά. Γι’ αυτήν ακριβώς την αίσθηση θέλει να μιλήσει «Το γάλα» και οι ήρωες του. Μια μητέρα από την πρώην Σοβιετική ένωση και οι δυο της γιοι συνθέτουν μια συγκλονιστική οικογενειακή ιστορία όπου φωτίζεται δεξιοτεχνικά από τον συγγραφέα ο συναισθηματικός κόσμος των ηρώων και οι ανησυχίες τους, όπως αυτές πηγάζουν μέσα από το κοινωνικό τους περιβάλλον, αλλά κυρίως η αίσθηση που έχει κανείς πως όλα μέσα του μαλακώνουν και ζεσταίνονται, όταν σταματάει πια να κλαίει και να πονάει γιατί δέχεται την τροφή του. Αγαπιέται… Κι όταν αυτό δε συμβαίνει, τότε νιώθει ξένος. Σαν πρόσφυγας ανάμεσα σε δυο πατρίδες. Ξένες κι αυτές.
Τη σκηνοθεσία – έχοντας στη διάθεσή τους μια εξαιρετική διανομή – υπογράφουν η Ερμίνα Κυριαζή, η οποία σκηνοθέτησε την περασμένη σεζόν και το πιο πρόσφατο έργο του Βασίλη Κατσικονούρη «Τσιτάχ. Η ερημιά του τερματοφύλακα», και ο Μάνος Καρατζογιάννης με μακρά θητεία στο ελληνικό έργο. Η παράστασή αφιερώνεται στη μνήμη του Κωνσταντίνου Παπαχρόνη που, φέτος, στις 2 Δεκεμβρίου, συμπληρώνονται 15 χρόνια απ’ τον θάνατό του και που ήταν ο πρώτος που ερμήνευσε το ρόλο του Λευτέρη το 2006 στην παράσταση του Εθνικού Θεάτρου.
Έγαραψαν για την παράσταση
Κάθε ηθοποιός στην παράσταση αυτή υπερασπίζεται ερμηνευτικά μια ολοκληρωμένη υπόσταση ρόλου σε ένα άρτιο ερμηνευτικό κουαρτέτο. Το «Γάλα» ισορροπεί ανάμεσα στην ψυχική νόσο και στην κοινωνική παθογένεια. Στη ρωσική γλώσσα σημαίνει «μαλακό». Πρόκειται για μια ιδιαίτερη γλωσσική σύμπτωση να αποτυπώνει ο ίδιος όρος σε δύο διαφορετικές γλώσσες την ίδια αίσθηση μιας απαλής, ανθρώπινης ζεστασιάς.
Ρέα Γρηγορίου, 15/01/2024, Η Καθημερινή
Η διαφορετικότητα σε δύο επίπεδα | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (kathimerini.gr)
H παράσταση στο Θέατρο Σταθμός, σε σκηνοθεσία Ερμίνας Κυριαζή και Μάνου Καρατζογιάννη, επιλέγει βάσιμα να ακολουθήσει τους υπόγειους δρόμους. Όχι το εξωτερικό περίβλημα του έργου, αλλά τη μέσα διαδρομή του ταξιδιού των ηρώων, φωτίζοντας τα έρημα από αγάπη τοπία της. Οι δουλεμένες ως την παραμικρή λεπτομέρεια υποκριτικές επικοινωνούν μεταξύ τους. Ο Μ. Καρατζογιάννης στον καλύτερο ρόλο του μέχρι σήμερα, χτίζει αδρά, ψηφίδα με ψηφίδα, με τον λόγο και με την κίνηση τον χαμένο σε όνειρα, αλλά ζηλωτή της ζωής Λευτέρη. Ο Δημήτρης Πασσάς δίνει καίρια αλλά με πλατιές πινελιές το πρόσωπο του “πραγματιστή” της ζωής, αλλά αρνητή του ονείρου Αντώνη. Η Στέλλα Γκίκα πλάθει έξοχα τη μάνα Ρήνα με όλες τις πτυχές της, σαν μια καρτερική, προστατευτική, αλλά συγχρόνως παγιδευτική αγκαλιά για τα παιδιά της. Η Ελένη Σακκά σαν ” αρραβωνιαστικιά ” του Αντώνη χρωματίζει ζωηρά το “μοντέρνο” αλλά και αναγκεμένο μαζί κορίτσι της αντιφατικής εποχής μας. Τα σκηνικά και τα κοστούμια του Άγγελου Αγγελή δίνουν με τα μουντά τους χρώματα το στίγμα της χαμοζωής των ηρώων. Οι φωτισμοί του Άγγελου Παπαδόπουλου και η μουσική του Νεοκλή Νεοφυτίδη στηρίζουν το σκοτεινό, αλλά όχι ζοφερό κλίμα. ”
Λέανδρος Πολενάκης, Η Αυγή της Κυριακής, 21/1/2024
Αυγη https://shorturl.at/OX235
Η Ερμίνα Κυριαζή και ο Μάνος Καρατζογιάννης το σκηνοθέτησαν σε μια παράσταση υψηλών θερμοκρασιών, βασισμένοι στη σκηνική λειτουργικότητα και τον αβίαστο ρεαλισμό του (τον οποίον διέρρηξαν ελαφρώς, σπάζοντας σε σημεία την επιδίωξη αυστηρής αληθοφάνειας). Έτσι, ο κόσμος του έργου και τα δεκάδες θέματα που ανοίγουν με αφορμή αυτή την οικογένεια (το ζήτημα της καταγωγής ως βάρος και ως καταφύγιο, η αίσθηση του μη ανήκειν, ο ρατσισμός, οι αδερφικές σχέσεις, η βία, η αμηχανία μπροστά στις ψυχικές ασθένειες) κατακλύζουν τη σκηνή, ενώ μαζί τους συμπλέουν σε ισχυρές δόσεις το συναίσθημα αλλά και το χιούμορ. Στυλοβάτες του εγχειρήματος οι τέσσερις ερμηνευτές, καθώς έχουμε να κάνουμε με κατεξοχήν έργο χαρακτήρων: όχι μόνο ο Μάνος Καρατζογιάννης στον κομβικό ρόλο του Λευτέρη, για τον οποίο διανύει μεγάλες ψυχικές αποστάσεις (ξεχωρίζει στους χαμηλούς, εσωτερικούς τόνους του), αλλά και η Στέλλα Γκίκα, για την πηγαία ερμηνεία της στο ρόλο της Ρήνας, αυτής της ταλαιπωρημένης γυναίκας λαϊκής καταγωγής, και ο πολύ καλός Δημήτρης Πασσάς στο ρόλο του Αντώνη, που αποδεικνύει πως ο ρόλος του δεν είναι τόσο μονοδιάστατος όσο φαίνεται. Ωραία η Ελένη Σακκά ως Νατάσα, επιβάλλεται αρχικά με τη φίνα κομψότητά της, για να επιδείξει ερμηνευτικό σθένος όταν ο ρόλος το απαιτήσει. Τα σκηνικά και τα κοστούμια του Άγγελου Αγγελή εξυπηρετούν την επιθυμία για λιτότητα, ενώ η μουσική του Νεοκλή Νεοφυτίδη μπολιάζει τα λαϊκά άσματα που αγαπάει ο Λευτέρης με ροκ αποχρώσεις.
Τώνια Καράογλου, 28/12/2023, Aθηνόραμα
Το γάλα – Κριτική – Athinorama.gr
Ο κύριος Κατσικονούρης δείχνει σαφώς την εμπιστοσύνη του στην καλλιτεχνική διεύθυνση του θεάτρου «Σταθμός», όπως αποδείχτηκε και από την ανάθεση των έργων του «Καγκουρό» και «Τσιτάχ» στο ίδιο θέατρο. Η ερμηνεία της κυρίας Γκίκα είναι σπαρακτική και συμπληρώνεται από τις κορυφαίες ερμηνείες του Μάνου Καρατζογιάννη και του Δημήτρη Πασσά. Άψογη και η Ελένη Σακκά στον εύθραυστο αλλά καθοριστικό της ρόλο. Η παράσταση είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Κωνσταντίνου Παπαχρόνη, του ηθοποιού που πρώτος ερμήνευσε τον ρόλο του Λευτέρη, το 2006 στην παράσταση του Εθνικού, καθώς και στον πρόσφατα απολεσθέντα μεγάλο δάσκαλο του θεάτρου μας, τον Γιώργο Μιχαλακόπουλο.
Νίκος Ξένιος, 19/12/2023, Bookpress.gr
Μια καταπληκτική αλλά και συγκινητική παράσταση που πραγματεύεται με σεβασμό ένα επίκαιρο θέμα, που ξυπνά τον άνθρωπο μέσα μας και μας προτρέπει να κοιτάξουμε δίπλα μας έναν άλλο αγώνα παράλληλο. Ένα μεγάλο μπράβο στους συντελεστές της παράστασης και στους ηθοποιούς για τις υπέροχες ερμηνείες τους.
Μαρία Βενέτη, 28/12/2023, All4fun.gr
Είδαμε «Το γάλα» του Βασίλη Κατσικονούρη, στο Θέατρο Σταθμός (all4fun.gr)
Συγκλονιστικός ο Μάνος Καρατζογιάννης στον ρόλο του Λευτέρη, σε μια ερμηνεία που έχει πολύ εκφραστικότητα (ειδικά στα κομμάτια των μονολόγων για πιο προσωπικά ζητήματα) και ένταση ταυτόχρονα, ενσαρκώνοντας ένα παιδί που γεννήθηκε για να κάνει όνειρα και, μέσα από αυτά, να ελπίζει ότι θα γίνει και το γύρω του καλύτερο, όμως η πραγματικότητα το συντρίβει. Πολύ καλή στο πλευρό του η Στέλλα Γκίκα, στον ρόλο της μάνας, μιας λαϊκής γυναίκας που βρίσκεται ξένη σε μια νέα πατρίδα με την ελπίδα να δει τα παιδιά της να κερδίζουν το στοίχημα να γίνουν “Έλληνες”, με “όπλα” της την αληθινή έκφραση όλων εκείνων των γυναικών που, με το πείσμα, την αμάθεια, το χιούμορ και την αλήθεια τους, παλεύουν για ένα καλύτερο μέλλον, παρόλο που υποσυνείδητα γνωρίζουν ότι είναι μάλλον ουτοπικός ως στόχος. Απέναντί τους, ο Δημήτρης Πασσάς στον ρόλο του Αντώνη, ενός ακραία πραγματιστή ανθρώπου, καταφέρνει να γίνει πολλές φορές αντιπαθής, δείγμα του πόσο άρτια έχει ερμηνεύσει τον ήρωά του – έναν νέο άνδρα που η πραγματικότητα διαμόρφωσε έτσι που επιζητά την καταξίωση με κάθε μέσο, που παλεύει πολύ με όσα έχει διδαχτεί από τη μητέρα του, αλλά στο τέλος ακολουθεί τη “λογική”, πληρώνοντας κι αυτός το δικό του ακριβό μερίδιο στην εξαγορά της “ευτυχίας”.
Μια παράσταση με ερμηνείες που συνομιλούσαν αρμονικά μεταξύ τους και ανέδειξαν τα πολλαπλά επίπεδα του κειμένου. Μια παράσταση που σε συνταράσσει, σου σφίγγει το στομάχι αλλά συγχρόνως ξεθολώνει το τζάμι μιας κοινωνίας που εθελοτυφλεί. Για άλλη μια φορά στο θέατρο Σταθμός φύγαμε αποζημιωμένοι από την θεατρική μας επιλογή. Πολλά συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές. Θεατρόφιλό μας κοινό να μην αμελήσετε να την δείτε. Από τις καλύτερες παραστάσεις της θεατρικής περιόδου.
Έλενα Γαζγαλή, All4fun.gr
Θοδωρής Κ., 02/01/2023, Sinwebradio.com
Είδαμε την παράσταση ‘Το Γάλα’ στο θέατρο Σταθμός – Sin Radio (sinwebradio.com)
Στέλλα Γκίκα, Δημήτρης Πασσάς, Ελένη Σακκά και Μάνος Καρατζογιάννης, μία διανομή αξιοπρόσεκτη, με ολοκληρωμένες ερμηνείες. Η μητέρα της Στέλλας Γκίκα ώριμη υποκριτικά και πληθωρική συναισθηματικά. Σε κερδίζει αμέσως, σε βάζει «μέσα» στη σκηνική περιπέτεια, με την εξαιρετική εμβάθυνση στο ήθος και τη συμπεριφορά της μάνας που κουβαλάει σταυρό, με ένα παιδί που βασανίζεται από σχιζοφρένεια. Η παρουσία της προκαλεί συγκινητικό, κυριολεκτικά, φορτίο που με κάποιον τρόπο δεν βαραίνει την ψυχή του θεατή, αντίθετα λειτουργεί εξαγνιστικά, γαληνευτικά. Σε αυτή την περίπτωση αξιολογούμε την επιτυχία της σκηνοθετικής γραμμής των Ερμίνας Κυριαζή και Μάνου Καρατζογιάννη. Ο Δημήτρης Πασσάς παίζει τον Αντώνη, τον μεγάλο αδελφό, με την απαραίτητη δεξιοτεχνία και αφοσίωση, για έναν ήρωα μπλοκαρισμένο στα «πρέπει» και τα στερεότυπα της ταπεινής καταγωγής, ο οποίος παλεύει να ξεφύγει από την οικονομική και συναισθηματική μιζέρια. Η Νατάσα της Ελένης Σακκά, πολύ καλή, άμεση και συγκεντρωμένη στην ηρωίδα της. Για το Λευτέρη του Μάνου Καρατζογιάννη, ότι και να γράψει κάποιος λίγο θα είναι. Ένας ευάλωτος χαρακτήρας, μια ψυχή απελπισμένη που ψάχνει για την αποδοχή, το νοιάξιμο, την έλξη της οικειότητας, την ομορφιά της ανθρώπινης εγγύτητας, την ειλικρινή αγάπη. Μέσα στη σύγχυση του ψυχικού του νοσήματος, αναγνωρίζει το κενό και τη φτήνια στις σχέσεις. Ξεριζωμένος από το χωριό του στη Ρωσία και τη φύση, αδυνατεί να προσαρμοστεί στο καινούριο περιβάλλον. Μόνο εκεί ένοιωθε γεμάτος και χαρούμενος. Ζει έντονα την προσφυγιά μέσα του, απαρηγόρητος για το «ξένο» που πρέπει να αφομοιώσει. Είναι ζήτημα ζωής και θανάτου, καθώς ο πόνος είναι άφατος και ο ίδιος χωρίς άμυνες απέναντι στο «καινούριο» της δεύτερης πατρίδας. Εντελώς ανυπεράσπιστος απέναντι στις νέες κοινωνικές και ηθικές επιταγές που τον καλούν να «συνέλθει» με τα νέα δεδομένα, παραπαίει, στεγνός, χωρίς την απαραίτητη «τροφή» της αγάπης, γυμνός από στοργή, ζεστασιά και ευαισθησία. Ο Μάνος Καρατζογιάννης ενσαρκώνει το Λευτέρη, με αξιοθαύμαστο τρόπο. Συνδυάζει το χάρισμα στην υποκριτική τέχνη και παράλληλα το στοιχείο της ταύτισης με την περσόνα που υποδύεται, έτσι ώστε να μεταμορφώνεται στον ίδιο το Λευτέρη, με ένα ρεαλισμό που σπάει κόκκαλα. Αλλά παρουσιάζεται και με μια σπουδαία ψυχολογική απαλότητα, ικανή να στείλει στην πλατεία ισχυρές επιδράσεις, σκέψεις και ιδέες γύρω από το στίγμα της ψυχικής ασθένειας, η οποία συνήθως οδηγεί τα άτομα αυτά στο περιθώριο και την δυστυχία. Ένας ηθοποιός με πλούσια εμπειρία σε ποικιλία ρόλων, όπως ο Καρατζογιάννης, δεν εντυπωσιάζει μόνο με την άρτια δυναμική του στη σκηνή, αλλά και με το σεβασμό, την ακεραιότητα και τη συνέπεια, όπως προσεγγίζει τους χαρακτήρες που καλείται να ερμηνεύσει. Η αλήθεια και η διαφάνεια ξεχωρίζουν και ενισχύουν το δραματουργικό βάθος που διαμορφώνεται, υπογραμμίζοντας την τραγική στόφα της οικογενειακής ιστορίας. Εν κατακλείδι η ερμηνεία του θεωρείται υποδειγματική θεατρικού ταπεραμέντου.
Zωή Τόλη, 6/12/2023, Enetpress Κριτική θεάτρου: «Το γάλα», του Βασίλη Κατσικονούρη, στο θέατρο Σταθμός, σε σκηνοθεσία Ερμίνας Κυριαζή και Μάνου Καρατζογιάννη | Enetpress
Η βία διαδέχεται και εναλλάσσεται με την τρυφερότητα, η ένταση με τη γαλήνη, η απελπισία με την ελπίδα, το όνειρο με τον εφιάλτη. Οι τρεις ήρωες στο «Γάλα» είναι σχεδόν σύμβολα κάτι βαθύτερου, της πατρίδας, του αδιεξόδου, της ελπίδας. Ο Μάνος Καρατζογιάννης με τρόπο απολύτως εκφραστικό διατρέχει όλα τα στάδια του ερμητικά κλειστού Λευτέρη, όλα τα σκοτάδια του και βέβαια την εξαθλίωσή του. Ο Δημήτρης Πασσάς δίνει ένα ρεσιτάλ υποκριτικής, με αυτό το αδυσώπητο πρόσωπο του ανερμάτιστου Κοβάλσκυ, αυτού του νέου που θα περάσει καταπέλτης πάνω από όλους για να ανέλθει, ενώ ο Λευτέρης θα λευτερωθεί μέσα στην τρέλα του. Η εμπνευσμένη σκηνοθεσία της Ερμίνας Κυριαζή και του Μάνου Καρατζογιάννη μαζί με τα σκηνικά του Άγγελου Αγγελή και τον φωτισμό του Άγγελου Παπαδόπουλου απέδωσαν απολύτως το κλειστοφοβικό υπόγειο που φιλοξενούσε αυτή την οικογένεια αποκαλύπτοντας τα τραύματά της.
Μαρία Μαρή, 11/01/2024, In2life.gr
Είδαμε «Το Γάλα» του Βασίλη Κατσικονούρη στο Θέατρο Σταθμός (in2life.gr)
Aνατριχιαστικά ωμό, ψυχαναλυτικό «To Γάλα» τού Βασίλη Κατσικονούρη στο Θέατρο Σταθμός σε μια ακραία ερμηνεία τού πρωτεϊκού Μάνου Καρατζογιάννη που αγγίζει τη σκηνική σκληρότητα με χειρουργικό τρόπο. Εστιάζοντας στην συγκεκριμένη παράσταση, είναι η καλύτερα από τις τρεις ερμηνευτικές προσεγγίσεις αυτού του ερεβώδους έργου (που έχω δει μέχρι τώρα). Το πολυπληθές κοινό επικροτεί χειροκροτώντας κάθε βράδυ τού λόγου το αληθές.
Κωνσταντίνος Μπούρας, 9/01/2024, Fractalart.gr
Μια συγκλονιστική παράσταση! Οι ερμηνείες μας καθήλωσαν. Πολύ καλή σκηνοθεσία, σε ένα απέριττο σκηνικό που γέμισε με συναισθήματα. Πότε συγκίνηση, πότε γέλιο, όλα μέσα στης ζωής την πρόκληση. Η παράσταση αυτή θα σας γεμίσει με τρυφερότητα, με θυμό, με νοσταλγία. (..) Υπέροχος ο Καρατζογιάννης στον ρόλο!!! Όλοι φοβεροί!
Ρίτα Καψιώτη, 17/12/2023, Open Mind
Είδαμε και προτείνουμε: ΤΟ ΓΑΛΑ (theatromusicbooks.blogspot.com)
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Σκηνοθεσία: Ερμίνα Κυριαζή – Μάνος Καρατζογιάννης
Ερμηνεύουν: Στέλλα Γκίκα, Δημήτρης Πασσάς, Ελένη Σακκά, Μάνος Καρατζογιάννης
Σκηνικά – κοστούμια: Άγγελος Αγγελής
Μουσική: Νεοκλής Νεοφυτίδης
Φωτισμοί: Άγγελος Παπαδόπουλος
Βοηθός Σκηνοθέτη: Φίλιππος Παπαθεοδώρου
Φωτογραφίες : Σπύρος Περδίου
Παραγωγή: Πολιτισμός Σταθμός Θέατρο
Η παράσταση ΤΟ ΓΑΛΑ πραγματοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΠΡΕΜΙΕΡΑ: 18 Νοεμβρίου στις 21.00
ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ: από 18 Νοεμβρίου έως 3 Δεκεμβρίου, κάθε Παρασκευή στις 21:00 Σάββατο και Κυριακή 18.15
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ: 110 λεπτά
ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ : 15 ευρώ, φοιτητικό 13 ευρώ, ανέργων/ΑΜΕΑ 8 ευρώ
ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ: https://www.more.com/theater/to-gala-basili-katsikonouri/